رایج ترین خطاها بیشتر از جنس تصمیمات ناپخته، نادیده گرفتن تحلیل داده ها، یا اعتماد بیش از حد به ایده اولیه بدون بازخورد بازار بوده اند.
آنچه که اهمیت دارد، نه فقط پرهیز از اشتباه، بلکه توانایی بازنگری، تحلیل و تبدیل خطا به درس است.
در مسیری که با پیچیدگی های منابع مالی، تیم سازی و رقابت فشرده گره خورده، آن کس موفق تر است که بتواند از هر لغزش، بینشی تازه استخراج کند.
بنابراین اشتباهات کارآفرین نباید به چشم پایان راه دیده شوند، بلکه فرصتی برای بازتعریف استراتژی و بازسازی مسیر کسب و کار هستند. اما این اشتباه ها که بیشتر در بین کارآفرین ها رایج هستند، چه چیزهایی هستند؟
15 اشتباه کارآفرینی و راه های اجتناب از آن ها
موفقیت در کارآفرینی، نه فقط به ایده وابسته است و نه حتی صرفاً به سرمایه؛ بلکه بیشتر از هر چیز، به توانایی شناخت و اجتناب از اشتباهاتی بستگی دارد که بارها توسط دیگران تکرار شده اند.
بر اساس گزارش CB Insights دلایل اصلی شکست 110 استارتاپ بررسی شده، شامل مواردی مانند نبود نیاز بازار 38 درصد، تمام شدن پول 35 درصد و تیم ناهماهنگ 14 درصد بوده است.
1- ورود به یک مدل کسب و کار نامتناسب با توانایی های فردی
بسیاری از افراد تمایل دارند یک کسب و کار کوچک راه اندازی کنند، اما به سرعت با مشکلاتی مواجه می شوند، زیرا نوع نادرستی از کسب و کار را انتخاب کرده اند.
به عنوان مثال کسب و کارهایی با مالکیت انفرادی اغلب از نظر مالی مقرون به صرفه به نظر می رسند؛ اما در مواردی، ریسک بالای این نوع ساختار می تواند منجر به از دست دادن کامل درآمد شما تنها با یک اشتباه شود.
علت این است که در کسب و کارهای انفرادی، تمام تعهدات و فعالیت ها مستقیماً به نام شخص مالک ثبت می شود و این می تواند زیان های شدیدی به کل شرکت وارد کند.
برای جلوگیری از این اشتباه، پیش از هر چیز توانایی های مالی و دانش خود را ارزیابی کنید. سپس بررسی کنید که کدام نوع ساختار حقوقی برای شما مناسب تر است: مالکیت فردی؟ شراکت؟ شرکت با مسئولیت محدود یا سهامی؟ آیا تمایل دارید هم بنیان گذار باشید؟
آنچه مهم است، این است که بتوانید به درستی عملیات کل کسب و کار را مدیریت کنید.
2- تصور اینکه می توان همه چیز را به تنهایی انجام داد
بسیاری از کارآفرینان بر این باورند که می توانند راه اندازی یک استارتاپ موفق را به تنهایی انجام دهند. این طرز فکر یکی از رایج ترین اشتباهات کارآفرینی است. تا حدی این باور منطقی به نظر می رسد، زیرا نگرش هیچ کس بهتر از من نمی تواند این کار را انجام دهد بخشی از نیروی محرکه ورود آنها به مسیر کارآفرینی بوده است.
در ابتدای مسیر، طبیعی است که فکر کنید هیچ کس به اندازه خودتان قادر به انجام وظایف یا گرفتن تصمیم های درست نیست. شما خالق ایده هستید، به محصول یا خدمات تان تسلط دارید، و با تمام نقاط ضعف و قوت آن آشنا هستید. اما این طرز تفکر، بدون شک منجر به فرسودگی شدید خواهد شد.
تحمیل بیش از حد وظایف به خودتان در مراحل ابتدایی راه اندازی کسب و کار، راهبردی پایدار نیست. فقط به این دلیل که یک ایده عالی دارید و بازار خاصی را هدف گرفته اید، به این معنا نیست که در تمامی مهارت ها و تخصص ها توانمند هستید.
اگر ممکن باشد، مشورت با یک مربی باتجربه بهترین راه برای یادگیری و رشد خواهد بود.
3- نداشتن اهداف مشخص برای کسب و کار
پیگیری اهداف مبهم یکی از بزرگترین اشتباهاتی است که کارآفرینان تازه کار مرتکب می شوند. اگر خودتان ندانید که چرا کسب و کارتان وجود دارد، چطور می توانید انتظار داشته باشید شرکا، تیم و سرمایه گذاران بالقوه به آن علاقه مند شوند یا به آن بپیوندند؟
برای جلوگیری از این وضعیت ناخوشایند و ساخت کسب وکاری پایدار، اقدامات زیر پیشنهاد می شود:
- مشخص کنید که اساس و ساختار کسب و کار شما چه خواهد بود.
- اهداف و مقاصد خود را به طور شفاف بیان کرده و مطمئن شوید که قابل دستیابی هستند.
- بیانیه مأموریت روشنی تدوین کنید تا دلیل وجود شرکت را به روشنی بیان کند.
- همواره مطابق با این بیانیه مأموریت فعالیت کرده و به آن پایبند بمانید.
4- نداشتن یک طرح کسب و کار مناسب
یکی دیگر از اشتباهات رایج، شروع بدون تدوین یک برنامه بازاریابی قابل اجرا و انجام تحقیقات بازار کامل است. بسیاری از افراد بدون تهیه یک طرح تجاری حرفه ای، کسب و کار خود را راه اندازی می کنند؛ که رویکردی کاملاً اشتباه است.
داشتن یک طرح کسب و کار مدون و جذاب، مسیر رسیدن به اهداف را هموار کرده و دیدی روشن و سیستماتیک برای پیشرفت فراهم می کند. اگر توانایی مالی برای مشاوره حرفه ای ندارید، حداقل تحقیقات بازار کاملی در زمینه موردنظرتان انجام دهید.
5- کم اهمیت دانستن بازاریابی
یکی از اشتباهات جدی کارآفرینان، نادیده گرفتن اهمیت بازاریابی یا برآورد نادرست از هزینه های بلندمدت آن است. تصور نکنید که ایده کسب و کارتان آنقدر خاص است که نیازی به تبلیغ ندارد. بازار پر از کسب وکارهای مشابه است.
برای متمایز شدن، باید از هر فرصت بازاریابی به ویژه بازاریابی دیجیتال استفاده کنید. بازاریابی صحیح باعث می شود که پیام درست را در زمان درست به مخاطب مناسب برسانید.
6- تلاش برای موفقیت آنی و سریع (شکستن سقف)
بسیاری از افراد با امید ثروتمند شدن سریع وارد دنیای کارآفرینی می شوند. این خوش بینی بیش از حد باعث نادیده گرفتن ریسک ها و چالش های جدی مسیر می شود.
داشتن ایمان به کسب وکار چیز بدی نیست، اما موفقیت واقعی به زمان، تعهد، تلاش، جریان نقدی و گاهی اندکی شانس نیاز دارد. موفقیت ناگهانی ممکن است، اما نباید آن را قطعی دانست.
برای پرهیز از ناامیدی، دیدی واقع گرایانه به ظرفیت های کسب وکار خود داشته باشید و برای تلاش مستمر آماده باشید. با برنامه ریزی دقیق و پشتکار، به مرور به موفقیت خواهید رسید.
7- بی توجهی به فرهنگ سازمانی
یکی از اشتباهات پنهان اما جدی، نادیده گرفتن اهمیت فرهنگ شرکت است. فرهنگ سازمانی، مجموعه ای از ارزش ها، قوانین، الگوهای رفتاری و هنجارهایی است که ارتباط درون تیمی و جهت گیری کلی شرکت را تعیین می کند.
اجازه ندهید شخصیت های مختلف بدون هماهنگی، فرهنگ سازمانی را شکل دهند. در عوض، از ابتدا با آگاهی، فرهنگ مشترک و ارزش های بنیادین شرکت را طراحی و نهادینه کنید.
8- به تعویق انداختن شروع فروش
کارآفرینان تازه کار معمولاً بیش از حد روی توسعه محصول وقت می گذارند و راه اندازی فروش را به تعویق می اندازند. اما حقیقت این است که محصول شما از همان ابتدا نباید کامل باشد. تمرکز روی جزئیات بی اهمیت می تواند باعث از دست رفتن شتاب اولیه شود.
برای جلوگیری از این اشتباه:
- زمان صرف شده در مرحله پیش فروش را کاهش دهید.
- از همان ابتدا با مشتریان بالقوه تعامل برقرار کنید.
بازاریابی و تبلیغات را پیش از عرضه رسمی شروع کنید تا در زمان لانچ، مخاطبانی مشتاق داشته باشید.
10- بیش از حد معامله کردن بدون توان مالی کافی
بیش معامله گری زمانی اتفاق می افتد که شرکت حجم معاملاتی بیشتر از ظرفیت مالی، نقدی یا منابع موجود خود انجام دهد. این مشکل در کسب وکارهای نوپا رایج است و اغلب باعث کمبود نقدینگی می شود.
ممکن است کسب و کار سود ده باشد، اما دریافت مطالبات از مشتریان زمان بر بوده و شرکت مجبور به پرداخت حقوق و هزینه ها پیش از دریافت پول باشد. در چنین شرایطی، اگر منابع تأمین مالی (مانند وام بانکی) در دسترس نباشد، شرکت ممکن است به بن بست برسد.
یکی از راه حل ها استفاده از ابزارهای مالی مانند فاکتورینگ یا تأمین مالی مبتنی بر فاکتور است؛ که در آن، درصدی از مبلغ فاکتور تا ۸۵ درصد به سرعت به شرکت پرداخت می شود. همچنین همواره پیش بینی های مالی خود را بررسی و به روزرسانی کنید.
10- باور نادرست به نداشتن رقیب مستقیم
اشتیاق زیاد برای راه اندازی یک محصول یا کسب و کار جدید ممکن است باعث شود کارآفرینان تصور کنند که رقیبی ندارند. اما واقعیت این است که نداشتن رقیب مستقیم بسیار نادر است.
مگر آنکه محصولی کاملاً جدید تولید کرده باشید، در غیر این صورت احتمالاً بازیگران دیگری در بازار حضور دارند که سهم بازار قابل توجهی در اختیار دارند.
برای پیشگیری از این خطا:
- تحقیق بازار دقیقی انجام دهید.
- رقبا را شناسایی و تحلیل کنید.
مزیت رقابتی خود را مشخص کرده و روی تمایزهای محصول، خدمات یا ارزش های کاری تمرکز کنید.
11- نداشتن استراتژی بازاریابی
داشتن یک استراتژی بازاریابی دقیق و هدفمند، مانند داشتن چراغ راهی در دریای پرتلاطم کسب وکاراست. این استراتژی همچون قطب نما عمل می کند و تلاش های شما را به سوی مخاطب هدف هدایت کرده و باعث ارتباط آن ها با برند شما می شود.
طرح بازاریابی، نیرویی است که مشتریان و شرکای احتمالی را به سوی شما جذب کرده و جامعه ای از هواداران برای برندتان ایجاد می کند.
یکی از اشتباهات رایج کارآفرینان، تمرکز بیش از حد روی یک ایده یا یک کانال ارتباطی است. کارآفرینان نباید تنها به یک مسیر محدود شوند؛ بلکه باید با آزمون و خطا، بهترین مسیر را برای موفقیت و رشد شناسایی کنند.
هنگام برنامه ریزی برای معرفی کسب و کار خود به بازار هدف، باید چندین مسیر ارتباطی را در نظر بگیرید، از جمله:
- استفاده از شبکه های اجتماعی
- پیاده سازی بازاریابی محتوایی و کمپین های ایمیلی
- بهره برداری از همکاری ها و شبکه سازی
- استفاده از تکنیک های بهینه سازی موتور جستجو (SEO)
شناخت دقیق مخاطبان هدف، سازگاری با تغییرات و به روزرسانی مداوم برنامه بازاریابی بر اساس بازخورد مشتریان است.
12- ناآگاهی از نیازها و ترجیحات مشتری
برای پیشرو بودن در فضای رقابتی بازار، باید به درستی بفهمید که سلیقه و رفتار مشتریان همواره در حال تغییر است و رقبا نیز در حال تحول هستند. مشتریان مانند قطب نمایی هستند که مسیر حرکت کسب وکار شما را مشخص می کنند.
شناخت مشتریان صرفاً یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب ناپذیر است. با ورود به دنیای آن ها، درک عمیقی از خواسته ها، نیازها و آرزوهای آینده شان به دست می آورید که مبنای تصمیم گیری های صحیح خواهد بود.
علاوه بر این، باید فقط به فروش اکتفا نکنید. شما باید منبعی قابل اعتماد برای مشتری باشید با ارائه مشاوره تخصصی، تولید محتوای مرتبط یا ایجاد ارتباطات معنادار.
این اعتمادسازی باعث می شود حتی اگر در حال حاضر محصول یا خدمت شما کاملاً متناسب با نیاز مشتری نباشد، در آینده همچنان انتخاب اول او باشید.
13- بی توجهی به وضعیت نقدینگی و هزینه های عملیاتی
در کسب وکار، صبوری یک مزیت کلیدی است. حتی اگر محصول یا خدمات شما از رقبا بهتر باشد، این تضمینی نیست که مشتریان فوراً واکنش نشان دهند.
پذیرش از سوی بازار می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی چون آگاهی مشتری، رقابت و رفتار مصرف کننده، زمان بر و غیرقابل پیش بینی باشد.
در این میان، مسئولیت پذیری مالی حیاتی است. باید از قبل ذخیره نقدی کافی داشته باشید تا در بازه انتظار و سازگاری با بازار، بتوانید هزینه های عملیاتی را پوشش دهید.
داشتن این حاشیه اطمینان مالی به شما اجازه می دهد که در برابر تاخیر در بازخورد مشتری، عملکرد ضعیف کمپین ها یا نوسانات بازار، دوام بیاورید. بسیاری از کسب وکارها نه به خاطر کیفیت محصول، بلکه به خاطر نداشتن این تحمل مالی شکست می خورند.
14- اشتباه گرفتن احتمال با واقعیت
کارآفرین موفق کسی است که میان احتمالات و دنیای واقعیت ها تعادل برقرار می کند. در حوزه ی احتمال، تخیل، خلاقیت و چشم اندازهای آینده نگرانه نقش آفرینی می کنند؛ اما در مرحله تصمیم گیری، کارآفرین باید کاملاً بر اساس واقعیت های ملموس و قابل اندازه گیری عمل کند.
این تعادل میان رویاپردازی و تحلیل گری واقع گرایانه، کلید ماندگاری و رشد پایدار در مسیر کارآفرینی است.
15- پایبند نبودن طولانی مدت به یک ایده، مزیت استراتژیک
کارآفرین موفق اهداف مشخصی دارد، اما در مسیر رسیدن به آن ها، مانند یک هنرمند ایده ها را می آزماید و بهترین ها را انتخاب می کند.
او می داند که همه ایده ها موفق نمی شوند؛ برخی باید کنار گذاشته شوند و برخی با دقت پرورش یابند. این رویکرد خلاقانه و واقع گرایانه، انعطاف پذیری کسب و کار را افزایش داده و آن را با تغییرات بازار هماهنگ می سازد.
جمع بندی
بدیهی است که مالکیت و اداره یک کسب و کار، فرایندی دشوار و زمان بر است. برای تبدیل یک ایده خوب به واقعیت، به اشتیاق فراوان، پشتکار مستمر و اراده ای راسخ نیاز است.
به عنوان یک کارآفرین نوپا، بدون تردید با فراز و نشیب های زیادی مواجه خواهید شد که امری کاملاً طبیعی است.
اجازه ندهید موانع و شکست ها، شما را از دستیابی به اهداف تان بازدارند؛ بلکه با انگیزه به مسیر خود ادامه دهید. گرچه ممکن است کلیشه ای به نظر برسد، اما اشتباهات اجتناب ناپذیرند و تنها کاری که باید بکنیم، یافتن راهی برای عبور هوشمندانه از آن هاست.
سوالات متداول
چرا بسیاری از کارآفرینان به این اشتباهات دچار می شوند؟
ترکیبی از اشتیاق زیاد، تجربه کم، و نبود مشاوره حرفه ای باعث می شود تا این اشتباهات طبیعی به نظر برسند.
چگونه می توان از این اشتباهات جلوگیری کرد؟
با تحقیق بازار، گرفتن مشاوره از افراد با تجربه، آزمایش سریع ایده ها MVP، و بررسی مستمر داده ها.
آیا داشتن تجربه قبلی در کسب و کار مانع از تکرار این اشتباهات می شود؟
تا حدی بله، اما حتی کارآفرینان با تجربه هم ممکن است در پروژه های جدید به دلایل مختلف دچار اشتباه شوند.
